Qua Patet Orbis

Archief: http://www.korpsmariniersforum.nl/
De eerste keer Alarm voor de BBE meer als 40 jaar geleden.

Nazomerdag in Den Haag

Schoten in de Franse ambassade

Het is vrijdag dertien september 1974, achtentwintig minuten over vier, bij de politiealarmcentrale komt een telefoontje binnen. Een vrouw met een Frans accent vraagt de politie snel te komen naar de Franse ambassade op het Smidsplein, omdat daar 'gekke Japanse mannen met pistolen rondlopen'.

Een kleine vier en een halve minuut na deze melding zit de 21-jarige agente Hanke Remmerswaal zwaargewond in het trappenhuis op de derde verdieping van het ambassadegebouw. Ze kan moeilijk ademen omdat de kogel, die door een onbekende man in haar rug is geschoten, haar long heeft doorboord. Een andere agent, die in zijn arm is geraakt, zit naast haar. Terwijl Remmerswaal door bloedverlies even bewusteloos raakt, rent de derde agent die betrokken is bij het vuurgevecht naar zijn patrouilleauto. Hij meldt om twee over half vijf aan de centrale: 'Twee man neergeschoten in de Franse ambassade door een onbekende man. Ik heb hem in zijn klauw geschoten, assistentie. Over'. Deze vier en een halve minuut markeren het gewelddadige begin van de eerste grote gijzeling in de Nederlandse geschiedenis. De gijzeling van de Franse ambassade in Den Haag zal vier dagen en nachten duren en uiteindelijk, weliswaar zonder verder bloedvergieten, in de brandende hitte van het vliegveld van Damascus zeer onbevredigend eindigen.

Het is een prachtige nazomerdag. De agenten Piet Springer en Hanke Remmerswaal rijden in hun volkswagen Golf ambassadebewaking in Den Haag. Het is de eerste keer dat ze samenwerken. Remmerswaal rijdt. Hun dienst is pas een uur oud als de centrale meldt dat er problemen zijn bij de Franse ambassade en dat voorzichtigheid geboden is. Op het Smidsplein worden ze opgewacht door een jonge agent; Otto Koster. Met zijn drieën volgen ze een hevig transpirerende en gesticulerende Fransman naar de vierde verdieping. Pas op de tweede verdieping trekken ze hun pistolen, want dan wordt duidelijk dat diegene die zich boven verschuilt gewapend is. De Fransman maakt zich uit de voeten.

Achter de deur aan het eind van de kleine gang op de vierde verdieping horen de agenten gestommel. Piet Springer: "Otto Koster stond midden in de hal. Ik stond tegen de muur en Remmerswaal stond nog op de trap. Toen ging die deur open en kwam er een hand met pistool naar buiten en die begon gelijk te schieten, een keer of vijf." Hanke Remmerswaal: "Het was heel angstig om in zo'n kleine ruimte schoten te horen. Je realiseert je dat hij eigenlijk niet kan missen en het enige wat ik op dat moment wilde, was wegwezen. Ik kon niet op hem schieten, voelde een blokkade. Ik wist dat ik hartstikke in gevaar was maar kon gewoon niet op hem schieten. Ik bleef maar denken: hij is ook een mens en ik schiet niet op hem. Daar schrok ik heel erg van. Toen heb ik me omgedraaid en wilde van de trap afspringen en op dat moment raakte hij me in mijn rug."

Springer: "Zwaargewond strompelde Remmerswaal de trap af naar de derde verdieping en ging op de trap zitten waar ze even later gezelschap kreeg van Otto Koster, die een schot door de arm had gekregen. Toen kwam die man iets verder naar buiten en hij zag me staan. Ik denk dat hij verrast was dat ik daar nog stond en ik realiseerde me dat ik nu aan de beurt was. 'Als ik hem nu niet uitschakel schiet hij me zeker dood', dacht ik en laadde mijn pistool. Het was een oude FN 765, die dingen weigerden nogal eens en ik weet nog dat ik dacht 'alsjeblieft weiger nu niet' en toen drukte ik af. Ik kon de man niet missen, zijn arm was tien centimeter van me af. Ik zag dat ik hem raakte en toen ging de deur dicht. Ik ben naar beneden gegaan om Hanke en Otto te helpen en om hulp te roepen."

Remmerswaal zat op de trap en had het benauwd: "De kogel was er in mijn rug ingegaan en er onder mijn borst uitgekomen, dwars door mijn long heen. Op dat moment voel je dat wel, maar de pijn viel eigenlijk wel mee. Ik bloedde heel erg. Toen Piet hulp ging halen ben ik even buiten westen geraak. Op dat moment realiseerde ik me dat ik er slecht aan toe was en dat deze situatie niet al te lang moest duren, anders zou ik het niet redden."

Uit het vreemde telefoongesprek tussen politie en ambassade werd duidelijk dat het hier een actie van het Japanse Rode Leger ging. In de jaren '70 bevond deze organisatie wat gewelddadigheid betreft op hetzelfde niveau als de Duitse Rote Armee Fraktion en de Italiaanse Rode Brigades. Het doel was het verwezenlijken van de wereldrevolutie, daarnaast was het omgooien van de Japanse regering een belangrijk doel. Het Rode Leger waarschuwde na de gijzeling in Den Haag 'de kapitalisten van de wereld': "Zolang jullie doorgaan met onderdrukken van onze revolutionaire kameraden en volkeren van de wereld, zal onze revolutionaire instelling en moreel, dat door deze operatie niet is uitgeput, ons leiden tot de bevrijding van alle onderdrukte volken van de wereld bereikt is." Acties in de jaren '70 waren onder andere het kapen van twee Japanse vliegtuigen en een schip in de haven van Singapore. Maar het gewelddadige hoogtepunt vond in 1972 plaats, toen het leger 25 mensen in koelen bloede vermoordde en 75 anderen verwondde op vliegveld Lod in Israël. Over de bereidheid van de terroristen om ook in Den Haag geweld te gebruiken, bestaat na het neerschieten van de agenten geen twijfel. Het beleidsteam staat voor de moeilijke keuze hoe de gijzeling te beëindigen: vreedzaam of met geweld.